Vesperulidae - Czy te małe stwory potrafią tańczyć pod księżycem?
Vesperulidae, znani również jako stonogi nocne lub stonogi leśne, należą do rzędu Polydesmida w klasie Myriapoda. Nie mylcie ich jednak z ich popularniejszymi kuzynami - stonogami domowymi (Julidae), które często spotykane są w wilgotnych miejscach, takich jak piwnice i ogrody. Vesperulidae preferują nieco bardziej eleganckie otoczenie: lasy liściaste i iglaste.
W przeciwieństwie do innych stonogów, które są aktywne głównie nocą, Vesperulidae niekoniecznie uciekają się do nocnego trybu życia. Można je spotkać zarówno w ciągu dnia, jak i nocy, co czyni je wyjątkowymi wśród Myriapoda.
Wygląd i charakterystyczne cechy:
Vesperulidae są stosunkowo małymi stonogami, osiągającymi długość od 10 do 30 milimetrów. Ich ciała składają się z licznych segmentów, na każdym z nich znajdują się dwie pary nóg. Istnieje jednak pewna różnica w porównaniu z innymi stonogami – ich nogi są stosunkowo krótkie i grube, co nadaje im nieporadny wygląd.
Kolor:
- Wiosną i latem: Często spotyka się Vesperulidae o ciemnobrązowym lub czarnym kolorze z delikatnymi, jasnobrązowymi plamkami.
- Jesienią i zimą: Stonogi te mogą zmieniać kolor na ciemnoszary lub prawie czarny.
Występowanie i siedlisko:
Vesperulidae preferują wilgotne środowiska leśne, takie jak podłoże z liści, kory drzew, kamieni czy spleśniałych pni. W Polsce można je spotkać na całym obszarze kraju, jednak najczęściej spotykane są w górach i lasach mieszanych.
Odżywianie:
Vesperulidae są saprofagami, co oznacza, że odżywiają się martwymi materią organiczną. Ich dieta składa się głównie z rozkładających się liści, grzybów, owadów martwych, a czasem nawet drobnych korzeni.
Rozwój i rozmnażanie:
Vesperulidae są jajorodne. Samice składają jaja w wilgotnym podłożu, gdzie larwy rozwijają się przez kilka tygodni lub miesięcy, zanim przekształcą się w dorosłe stonogi.
Ciekawostki o Vesperulidae:
- Pomimo swoich niezbyt imponujących rozmiarów, Vesperulidae odgrywają ważną rolę w ekosystemie leśnym, uczestnicząc w rozkładzie materii organicznej.
- Podczas wędrówek często poruszają się w grupach, tworząc spektakularne procesje.
| Cechy Vesperulidae | Opis |
|---|---|
| Rozmiar | 10-30 mm |
| Ubarwienie | Ciemnobrązowe lub czarne z jasnobrązowymi plamkami (wiosna i lato), ciemnoszare lub prawie czarne (jesień i zima) |
| Nogi | Stosunkowo krótkie i grube |
| Siedlisko | Lasy liściaste i iglaste |
| Dieta | Martwa materia organiczna (rozkładające się liście, grzyby, owady martwe, drobnych korzenie) |
| Rozmnażanie | Jajorodne |
Czy Vesperulidae są niebezpieczne?
Vesperulidae są stonogami nieszkodliwymi dla człowieka. Nie posiadają gruczołów jadowych ani innych mechanizmów obronnych. Ich ugryzienie może być jedynie nieprzyjemne z powodu ich ostrych szczękoczujek, które służą do rozdrabniania pokarmu.
Podsumowanie:
Vesperulidae to fascynujące stworzenia o unikalnym wyglądzie i trybie życia. Ich obecność w ekosystemie leśnym jest niezwykle ważna, a ich nieszkodliwy charakter sprawia, że są godne podziwu. Jeśli podczas spaceru po lesie natkniecie się na Vesperulidae, nie przegapcie okazji, aby przyjrzeć się im bliżej!